De titel van deze post zal wel velen afschrikken, maar het is toch echt heel interessant…
Inleiding.
Al minstens 20 jaar geleden ben ik begonnen met experimenten met ‘Domotica’ (huis-automatisering). Vooral in het begin werd dat meestal een fiasco.
In 2017 ben ik opnieuw begonnen; nu met een zWave netwerk met vooral spullen van het merk Fibaro. Dat was allemaal wat meer professioneel spul en ik wilde het in mijn nieuwe huis (gebouwd in 2018) eens goed aanpakken.
Het idee is, dat je ergens een centraal computer-achtig ding hebt (een ‘SmartHome Hub’), die draadloos communiceert met allemaal kleine apparaatjes overal in je huis. Zo’n appaaratje zit dan bijvoorbeeld ingebouwd achter de schakelaar waarmee je een lamp aandoet. Vanuit de hub gaat dan een signaal naar dat ding, om de lamp aan/uit te doen. (Terzijde: de gewone fysieke schakelaar blijft het ook gewoon doen).
Eind 2018 (bij de oplevering van ons huis) heb ik meteen een stuk of 20 van die apparaatjes ingebouwd op handige plekken. En er zijn ook bewegingssensors die met de hub communiceren. Als er dus iemand een kamer inloopt, geeft de sensor dat door aan de hub en in de hub draait een programmaatje wat een signaal stuurt naar het apparaatje wat de lamp aanzet.
In 2020 kwamen er een stuk of 15 apparaatjes bij toen ik overal zonwering plaatste. De hub zorgt ervoor dat de juiste schermen naar beneden gaan (als het niet regent) en weer omhoog als de zon is weggedraaid.
Al met al werd het een complex gebeuren, maar ik was (en ben nog steeds) er best blij mee.
Alleen die hub… Dat werd een bron van zorg. Het was een Fibaro HomeCenter 2 en die begon wat kuren te krijgen. Vooral na uit/aanzetten was het peentjes zweten of hij wel weer goed op kwam. Gelukkig hoeft hij bijna nooit uit.
Er is (sinds 2020) wel een opvolger (de Homecenter 3), maar overstap is lastig en je hoort er niet veel positiefs over.
HomeAssistant
Sinds 2024 ben ik een groot fan van HomeAssistant.
Dat is een ‘platform’ waarmee je allerlei thuis-automatisering kunt doen. Essentieel is dat het niet gebonden is aan een bepaald merk, maar er juist sterk in is om allerlei dingen met elkaar te laten praten.
Min of meer voor de grap heb ik eind 2023 dat HomeAssistant eens geïnstalleerd op een Raspberry en dat ging prima.
Steeds meer mee gaan doen, en zoals gezegd: inmiddels helemaal fan.
Alle nieuwe dingen die ik met huis-automatisering doe, doe ik met HomeAssistant. Maar: mijn oude spulletjes (en dat is verreweg het grootste en belangrijkste deel van mijn systeem) bleven zWave gebaseerd en bestuurd vanuit de HomeCenter2.
Essentieel is dat HomeAssistant uitstekend kan praten met de Fibaro HomeCenter2. Dus als ik vanuit HomeAssistant wil dat er een lamp aangaat, geeft HomeAssistant dat door aan de HomeCenter2 en die stuurt het bewuste zWave device aan. Andersom: als de Fibaro Homecenter van een van zijn bewegingssensors een seintje krijgt, doet Homecenter daar net als altijd ‘zijn ding’ mee, maar geeft die gebeurtenis ook door aan HomeAssistant, die dan misschien ook weer allerlei dingen gaat doen.
Hopelijk verduidelijkt onderstaand plaatje een en ander.
September 2025: Problemen.
Ik schreef al dat de Fibaro HomeCenter2 een bron van zorg werd.
Begin september kocht ik twee nieuwe zWave-thermometers (voor in de koelkast en diepvriezer). Tot mijn chagrijn kreeg ik ze niet aan de praat. De Fibaro HomeCenter 2 (HC2) wilde ze niet herkennen. Toen ik die dingen terug wilde sturen vroeg de leverancier wat er aan de hand was. Toen ik vertelde dat de HC2 ze niet herkende, trok de man helemaal wit weg… “Mijnheer: u leeft op een tijdbom!!! Het is een wonder dat die HC2 het überhaupt nog doet. En hij zal geen enkel nieuw device herkennen. U moet daar zo snel mogelijk vanaf!…“.
De beste man had natuurlijk gelijk.
Maar wat nu?
De hub moet dus vervangen (maar de bestaande zWave-apparaatjes acher die schakelaars, moeten natuurlijk wel blijven werken!).
De overstap naar HomeAssistant ligt voor de hand. Maar dan moet HomeAssistant wel zelf met die zWave-apparaatjes gaan praten. Dat kan (natuurlijk), maar dan moet er een zWave-antenne worden aangesloten op het computertje waarop HomeAssistant draait (die Raspberry).
En of zo’n Raspberry nou wel de meest stabiele/robuuste hardware is om als basis te dienen voor je hele huis-automatisering….
Pieker, pieker en overleg…
Uiteindelijk besloten tot aanschaf van een ASUS NUC met een zWave antenne.
2 Migraties.
Het plan van aanpak is:
1: migreer mijn HomeAssistant installatie van de Raspberry naar de nieuwe ASUS-NUC.
In theorie is dat een kwestie van een backup (van de RaspBerry) restoren op de nieuwe hardware, maar je houdt je hart natuurlijk vast.
Als HomeAsistant dan piekfijn werkt op de NUC (we blijven dan dus voorlopig nog de Fibaro HomeCenter gebruiken) kijken of we de nieuwe zWave antenne aan de praat krijgen in HomeAssistant.
Het mooie/handige is dat je in een huis meerdere zWave-netwerken actief kunt hebben.
We gaan eens kijken of de twee nieuwe thermometers (waarmee het hele gedoe begon) wel worden herkend door het moderne zWave gebeuren.
En ja hoor: dat gaat prima!
2: migreer zWave-devices van Fibaro HomeCenter naar HomeAssistant zWave
het principe is simpel.
Je ‘pakt’ een oud/bestaand zWave device. Laten we zeggen: een slimme stekker (die pak je inderdaad zo los in de hand). Dan breng je de Fibaro Homecenter in ‘leermodus’ en zegt: “je moet dit apparaat gaan vergeten’ en vervolgens moet je op het zWave device iets speciaals doen. Meestal een klein rottig knopje drie keer pijlsnel achter elkaar indrukken. De Homecenter2 herkent dit signaal en voert het systeem af uit zijn netwerk.
Dan ga je naar het nieuwe zWave systeem en zet dat in leermodus. Je zegt: “maak kennis met dit device” en drukt weer pijlsnel op dat knopje. Hoera. HomeAssistant kent nu dit nieuwe devcie.
En dat dan 60 keer. Want inmiddels had ik wel zoveel zWave-devices in mijn huis.
3. Zet de programmering over.
In de Fibaro HomeCenter2 draaien allemaal programaatjes (‘scenes’) die van alles deden met de zWave devices. Soms gestuurd door (bewegings- of temperatuur-) sensoren, soms door de tijd, soms door schakelaars (bijvoorbeeld de deurbel), noem maar op. In de loop van zes jaar had ik er een hele kerstboom van gemaakt.
De Fibaro HomeCenter 2 heeft zijn eigen programmeer-taaltje en HomeAssistant gebruikt weer iets heel anders.
Een heel gedoe dus. En ik word steeds onhandiger met programmeren. Gelukkig hebben we tegenwoordig chatGPT (dat meen ik; voor mij is het inmiddels onmisbaar).
Uitvoering
Het is eigenlijk allemaal wel volgens plan verlopen.
En zoals ik al verwacht had: het was af en toe een gigantisch gepiel. In veel gevallen moest de schakelaar losgeschroefd worden en het zWave device eruit getrokken. En het is soms wel een heel klein, heel rottig knopje. Het is er ook niet op gemaakt om vaak gebruikt te worden natuurlijk. Soms lukte het ‘uitleren’ niet en moest het apparaatje terug naar fabrieksinstellingen. Ook weer op een aparte manier. Of het zWave netwerk (oud of nieuw) gaf ‘geen bereik’.
In een paar gevallen lukt het echt niet en heb ik het device moeten vervangen.
Ik deed het ‘plukje voor plukje’. Dus bijvoorbeeld eerst alle devices in de slaapkamer. En dan de bewuste programmaatjes (“bij beweging ‘s nachts lampje in badkamer aan”, “als deurbel gaat plafondlamp laten knipperen”, “bij rookalarm groot alarm en screens omhoog”; noem maar op) omzetten naar HomeAssistant. En zo stapje voor stapje het hele huis door.
Ik werd er natuurlijk wel steeds handiger in, maar ben er toch een paar weken ‘full time’ mee bezig geweest om alles om te zetten en te herprogrammeren.
Eigenlijk is het nu wel zo’n beetje klaar. 12 oktober heb ik de HomeCenter2 uitgezet (alle zWave devices waren overgezet) en vrijwel alle functies zijn opnieuw geprogrammeerd (soms mooier dan ze waren, door nieuwe mogelijkheden in HomeAssistant).
Zie hieronder voor een paar foto’s van het gehannes.
Blij dat het klaar is.
P.S. zWave is niet heilig. Er zijn inmiddels heel veel alternatieven. Elk met voor- en nadelen.
Zo heb ik op een paar plekken het zWave device moeten vervangen door een Shelly-WiFi dingetje. Goedkoper en qua bereik (daar) handiger. Maar WiFi heeft ook weer nadelen.
Verder heb je tegenwoord Zigbee en het hippe Matter (en nog veel meer).
Hoewel HomeAssistant ‘alles kan’, is het wel raadzaam niet teveel ‘standaarden’ door elkaar te gebruiken.
En het grootste deel van mijn huisautomatisering gebruikt nog steeds tot volle tevredenheid de Fibaro zWave devices.